„Czy serial wiernie odda książkę? Nie”. Kwietniowy felieton Wojciecha Chmielarza

Może się to Państwu wydać dziwne, ale wcale nie skakałem z radości, kiedy dowiedziałem się, że znalazł się producent chętny do ekranizacji „Żmijowiska”. Aż za dobrze wiem, jak niepewne są takie projekty.

Na przestrzeni lat pracowałem przy kilku projektach telewizyjnych i filmowych. Żaden z nich nie wszedł w fazę realizacji. Posypały się na różnych etapach i z różnych powodów. Dużo się po drodze nauczyłem, spotkałem kilkoro fajnych ludzi, ale generalnie doszedłem do wniosku, że wielki i mały ekran nie są dla mnie. Dobrze się czuję przy pisaniu książek. Zresztą, tym i tylko tym zawsze się chciałem zajmować. Dlatego informację, że znalazł się chętny do ekranizacji „Żmijowiska” przyjąłem z pewną ambiwalencją. Z jednej strony, fajnie. To zawsze miła wiadomość. Z drugiej, cholera wie, czy cokolwiek z tego wyjdzie. Tymczasem kończy się kwiecień. Minął niecały rok od premiery „Żmijowiska” i już mamy scenariusz (którego jestem współautorem), obsadę (Paweł Domagała, Daveena Reeves-Ciara, Agnieszka Żulewska, Cezary Pazura, żeby wymienić tylko kilku aktorów) i jesteśmy po pierwszych zdjęciach. Całość reżyseruje (jakby komuś ta informacja umknęła – Łukasz Palkowski). Powiem krótko – to tempo w branży filmowej po prostu niespotykane.

Plan serialu „Żmijowisko”, fot: Jarosław Sosiński/Canal+

Jak to się w ogóle udało? Znaleźli się właściwi ludzie na właściwym miejscu. I w przypadku Canal+ i producenta, czyli Aurum Films. Aurum to ludzie odpowiedzialni między innymi za wielokrotnie nagradzaną „Ostatnią rodzinę”, a którzy równolegle ze „Żmijowiskiem” robią (również zresztą dla Canal+) serialową adaptację „Króla” Szczepana Twardocha. Czy trzeba mówić więcej? Dla mnie współpraca z Aurum była jak współpraca z idealnym redaktorem. Czyli nienawidziłem ich gorąco w trakcie, ale kiedy już mogę ocenić efekt naszej pracy, jestem im cholernie wdzięczny za wszystkie uwagi, czepianie się drobiazgów, wielogodzinne wałkowanie scenariuszy, telefony i maile.

To oni mnie też skontaktowali z Daną Łukasińską, która jest współautorką scenariusza do serialowego „Żmijowiska”. I która jest właściwie bohaterką tego felietonu. Pisanie adaptacji zaproponowano mi na bardzo wczesnym etapie. Zgodziłem się dość chętnie. Głównie dlatego, że chciałem trzymać rękę na pulsie. Z bliska obserwować jak rozwija się produkcja. Ale wiedziałem też, że sam tego nie udźwignę. Zdawałem sobie sprawę, że brakuje mi wiedzy, wyczucia, umiejętności. Poprosiłem więc o pomoc. Tak poznałem Danę. Pisząc krótko, bez niej to wszystko by się nie udało. Zebrała wszystko w całość, chwyciła w scenariuszowe szczypce, odpowiednio dopasowało do telewizyjnej formuły, zaproponowała zmiany, rzucała pomysłami, znosiła moje uwagi i długie rozmowy, gdzie przerzucaliśmy się nawzajem pomysłami, w którą stronę poprowadzić tę historię i jak dostosować to, co w książce do wymogów małego ekranu. Powieściowe „Żmijowisko” jest moje. Scenariusz natomiast jest naszym wspólnym dziełem.

I tak jest ze wszystkim. Ten serial powstaje na podstawie książki, którą napisałem, ale będzie wspólnym dziełem grupy wielu osób. Z których każda dołoży coś od siebie, przefiltruje tę historię przez własną wrażliwości i doświadczenia, i każda zrobi wszystko, żeby efekt końcowy był jak najlepszy. I tak powinno być. Jeśli więc jesteście Państwo ciekawi, czy telewizyjne „Żmijowisko” będzie w stu procentach wierną adaptacją książkowego pierwowzoru, to powiem szczerze, że nie. Ale jestem głęboko przekonany i póki co wszystko na wskazuje, że będzie za to znakomitym serialem. A o to od początku chodziło.

Wojciech Chmielarz